Het was prachtig om de leerlingen van OBS De Baanbreker zo enthousiast aan het werk te zien. En was dit nu een taalles, een techniekles of allebei? Qua techniek hadden we het onderwerp – hefbomen – nog veel meer uit kunnen diepen (zie ook mijn lessen hierover op de woordenbeeldclub). Ook qua taal biedt dit onderwerp nog een hele waaier aan mogelijkheden die we hier nog niet hebben gezien. Techniek heeft een hele eigen woordenschat en biedt praktijk aan tal van abstracte begrippen waardoor leerlingen al doende taal geven aan waar ze mee bezig zijn. Deze les was dus een eerste stap in een heel woud vol mogelijkheden.
Kennismaken
Dit was een eerste kennismaking voor mij met de leerlingen en andersom een kennismaking van de leerlingen met techniek. De school kwam bij mij met diverse vragen: hoe kunnen we een technieklokaal goed inrichten? Is er ook een leerlijn techniek? We hebben een mooie taalmethode – STAAL – kunnen we de thema’s uit die methode koppelen aan techniek en MAKEN?
Met die vragen in mijn achterhoofd stapte ik deze klas in om samen met juf Natasja gewoon eens te ervaren hoe dat zou kunnen landen in de school, zo’n kruisbestuiving tussen taal en techniek. Daarbij ging ik nog niet alle principes en mogelijkheden uitleggen van hefbomen. Ik ging ook nog niet stevig de taal in met het maken van een gedicht of het voeren van een debat. Dit was alleen nog maar snuffelen en kijken hoe de leerlingen dit zouden oppakken.
Ze gingen aan de slag met een maakopdrachtje dat laagdrempelig was maar wel verwondering moest opwekken. Met een knijper konden ze een vlinder, een vleermuis of een kolibri maken die echt met zijn vleugels kon bewegen. Een eenvoudig bouwpakketje waar nog niet heel veel vaardigheden voor nodig waren en geen dure materialen voor aangeschaft hoefden te worden. Een MAAK-opdrachtje waarin ze veilig volgens recept iets konden namaken. De eigen inbreng zat hem vooral in het inkleuren van de bouwpakketjes. Het zelf ontwerpen of zelfs maar het naar wens aanpassen van het recept kwam nog niet aan bod.
Leerdoelen?
Wat waren dan de leerdoelen van deze les als alles zo eenvoudig en laagdrempelig was? Voor het eerst mochten de leerlingen iets maken dat weliswaar uitgeknipt werd uit een vel papier maar waarvan het eindresultaat toch ruimtelijk was en zelfs kon bewegen. De verwondering en energie die dit teweeg bracht had zijn effect op de taalopdracht hieronder.
Aanvankelijk wilden de leerlingen niet graag aan de slag met de taalopdracht. Ze wilden gewoon lekker knutselen en trokken een vies gezicht als ik naar hun werkblad wees. Ze vonden met taal bezig zijn kennelijk iets vervelends. Pas na enig aandringen bekeken ze de opdracht en de vragen die ze op weg moesten helpen. Toen kwamen de woorden zoals STERK en TEER en MAROCCO…
‘Wat mooi,’ zei ik. ‘Maak er nou eens een goede zin van. Wat ga je allemaal doen in Marocco?’ En toen gingen ze los. Ze kropen als het ware in de huid van hun net gemaakte vogel of vlinder en vlogen even echt door hun fantasie. De vellen werden volgeschreven. Ze wilden nu ook graag vertellen wat wat er allemaal op hun blad stond. Het was nu hun eigen verhaal geworden.
Het doel voor de leerlingen was dus een eerste stap in het leren genieten van taal. Het doel voor mezelf was ervaren hoe een kruisbestuiving tussen taal en MAKEN hier op school zou kunnen werken.
Toen het tijd was wilden er zelfs nog leerlingen nablijven om ook nog voor de camera te vertellen over hun werk (De school heeft vooraf geïnformeerd bij de ouders om toestemming voor filmpjes en foto’s). Eén van de werkbladen werd door een leerling in mijn tas gestoken. Ik moest hem van haar meenemen om hem thuis goed te lezen.
Niet iedereen die wilde is aan de beurt gekomen maar dat zal de komende tijd wel goedkomen. We zullen er na deze les zeker werk van gaan maken om de thema’s uit de taalmethode te gaan koppelen aan MAKEN, kunst en techniek. Het lijmpistool is achter gebleven in de groep. De allereerste stap is gezet.
Wordt vervolgd,
Annemarie
Oh ja, wie zelf thuis of in de klas bezig wil met deze leuke maakopdracht kan hieronder de bladen downloaden.
Rob Ives laat hieronder zien in een filmpje hoe zo’n vlinder (of ander vliegend diertje) op die knijper geplakt kan worden. Met een bouwplaatje heb je meer zekerheid maar als je het principe snapt kan het ook uit de vrije hand.
