Ik heb mogen meedenken aan het Nederlands curriculum van de toekomst. Tijdens dit proces werd in 9 leergebieden gewerkt.
Ik nam deel aan het ontwikkelteam ‘Mens & Natuur’. Het was een feestje om samen met zulke kundige collega’s, schoolleiders en vakmensen te mogen nadenken over onderwijs. Meer mogen denken over wat je doet en minder waan van de dag is wat ik iedereen die in het onderwijs werkzaam is zou toewensen.
Kunnen we nu al aan de slag?
Alle ontwikkelteams hebben bouwstenen geformuleerd voor hun vakgebied. Uit deze bouwstenen zullen nog kerndoelen en eindtermen ontwikkeld worden. Het curriculum is dus nog niet ‘af’. Toch beschrijven deze bouwstenen al goed wat leerlingen zouden moeten kennen en kunnen voor dat vakgebied. Veel scholen houden zich bezig met projecten en thematisch onderwijs. Op die momenten kunnen de bouwstenen al inzichten bieden bij het maken van onderwijs.
Bouwstenen op kaartjes
Veel leergebieden hebben hun bouwstenen ook op een compacte manier vormgegeven op kaartjes. Voor het leergebied van Mens & Natuur ziet dat er zo uit:
Deze twee bouwstenen beschrijven het referentiekader van het vakgebied. Ze schetsen dus het kader waar Mens& Natuur binnen valt.
Deze bouwstenen gaan over de vraagstukken die het vakgebied aangaan. Overal ter wereld met alle kennis die we hebben stellen we ons deze vragen:
Hoe zorgen we dat we gezond zijn en blijven?
Hoe ontwikkelen we duurzaam?
Hoe draagt technologische ontwikkeling bij?
Deze bouwstenen zijn concepten. We spreken hierbij over de kennis die nodig is om dit vak te beheersen.
Kennis alleen is niet genoeg. We hebben ook vaardigheden nodig: een aanpak, een manier van toepassen van die kennis. Die bouwstenen worden hier werkwijzen genoemd.
Hoe we nadenken over de wereld staat in deze bouwstenen. Maken we een kaart van het gebied? Maken we een schaalmodel of een schema? Zien we relaties en verbanden zoals oorzaak en gevolg? Dit hebben we denkwijzen genoemd.
Al ons onderwijs vindt plaats binnen vooraf gedefinieerde kaders en is een combinatie van denkwijzen, werkwijzen, concepten en vraagstukken. Door zelf deze combinaties te maken voor je eigen onderwijs leer je al doende en krijgt het onderwijs ook de diepte die nodig is. Zo koppel je kennis aan de vraagstukken en/of denkwijzen en vaardigheden op een bewuste manier.
Het mooiste werkt het als je erover kan sparren in een je team of je werkgroep. Zo maak je samen onderwijs.
Hieronder zijn de kaartjes te downloaden van de leergebieden die hun bouwstenen ook compact als kaartjes hebben vormgegeven (niet elk leergebied heeft ook kaartjes van hun bouwstenen ontworpen). Als je als basisschool de kaartjes van Mens & Natuur en Mens & Maatschappij download heb je eigenlijk al je zaakvakken in beeld.
