Leren herdenken en weten waar je woont

Zoals ieder jaar herdenken de scholen op Ypenburg ook dit jaar weer op 10 mei de slag om Ypenburg van 10 mei 1940. Samen met Astrid Abbing en Henk Kronenberg van de Historische Vereniging Buitenplaats Ypenburg (HVBY) verzorgt stichting De Haagse Scholen (DHS) elk jaar een ander project in aanloop naar de herdenking.

Dit jaar zijn voor het scholenproject stoeptegels met een QR-code geïntroduceerd. De Telegraaf had hierover gehoord en wilde daar in een artikel met foto aandacht aan besteden. Tussen de Citotoetsen door werd op dinsdagochtend 18 april een moment gevonden. Kinderen van groep 8 van de Openbare Basisschool Ypenburg zijn met de fotograaf en verslaggeefster naar de stoeptegel van Nico van de Kruk gegaan en hebben daar een foto gemaakt en het verhaal verteld.

Safae en Hind kunnen heel goed uitleggen waar het project over gaat. Luister maar naar deze fragmenten:

Safae over de stoeptegels:

Hind over de slag om Ypenburg:

De leerlingen konden dus als het ware een tegel adopteren
en waren tijdens dit project reporters van hun eigen buurt en hun eigen leerproces. Ze maakten audiofragmenten, hielden interviews en maakten foto- en filmreportages. Onmisbaar hierbij was filmdocent Ward Oranje die hen kneepjes bijbracht van het vak.

Natuurlijk werd er tijdens de excursie naar Villa Dorrepaal
ook druk gefilmd. Tijdens dit bezoek konden de leerlingen van alles te weten komen over de rol van George Maduro tijdens de slag om Ypenburg. Iedereen kent natuurlijk wel Madurodam, maar wist jij ook dat het eigenlijk een oorlogsmonument is? Deze film maakte Ward er samen met de leerlingen over:

De burgemeester wilde meer weten over het project
en kwam op bezoek. Hij ging in gesprek met de leerlingen en uiteraard werd ook dit bezoek in woord en beeld vastgelegd.

Onderstaand filmpje is het resultaat…

Hieronder kun je horen wat de burgemeester vindt van het herdenken van de slag om Ypenburg en wat hij weet te vertellen over George Maduro…

De burgemeester over het project en over George Maduro:

Leerlingen die reporter zijn van hun eigen leren
en daarbij gebruik mogen maken van eigentijdse media gaan je vanzelf een hoop vertellen. Dan willen ze graag vertellen over belangrijke gebeurtenissen in hun leven, over wat hen boeit, over wat ze belangrijk vinden, over hoe zij het beste kunnen leren en nog veel meer.

Luister maar eens wat Sean vond van het project:

Tijdens de gesprekken, podcasts en opnames ontwikkelen de leerlingen taal. Woorden die ze nog niet kenden worden toegelicht, uitspraak wordt verbeterd, zinnen en intonatie worden geoefend en geoefend, want als je multimedia-product straks onder een QR-tegel terecht komt en de hele buurt kan je straks horen, ja, dan moet het zo goed mogelijk zijn!

Wie zonder een bezoek aan de wijk vanaf de bank meer wil weten over Ypenburg en de geschiedenis en straatnamen kan ook via deze link een kijkje nemen op de site van de HVBY.

Woensdag 10 mei is de herdenking
waarin leerlingen van de deelnemende scholen ook weer een rol zullen spelen. Iedereen is welkom om te komen kijken. De ceremonie start om 10.20 uur op het veld bij het monument aan het Böttgerwater. Het is het monument van de Grenadiers en Jagers. Ook zij kwamen op bezoek om te vertellen over hun werkzaamheden. Leerlingen namen een podcast met hen op…

Hieronder een fragment uit het interview met de Grenadiers waarin Grenadier Ronen vertelt over de betekenis van hun monument aan het Böttgerwater:

Grenadier Ronen over het monument:

En tot slot een film van Ward Oranje samen met en van de leerlingen die een beeld geeft van het hele project.

Leerlingen als reporter van hun eigen leren

In maart 2022 konden schoolteams, leerkrachten en leerlingen van Stichting De Haagse Scholen weer een Innovatievonk aanvragen. Deze Innovatievonk is bedoeld om aan de slag te gaan met een innovatief idee om het onderwijs te verbeteren.

In totaal zijn er afgelopen jaar vier Innovatievonk aanvragen toegekend. Deze Innovatievonk Pioniers hebben budget gekregen om aan de slag te gaan met hun vernieuwende idee. Dit deden zij niet alleen, want tijdens de Pioniersbijeenkomsten gingen zij met elkaar in gesprek om elkaar te helpen en samen te leren. Bovendien kunnen scholen van Stichting De Haagse Scholen ook buiten hun stichting een groeiend netwerk van stakeholders koppelen aan hun vragen. Bij de invulling van deze Vonk werkte de school samen met het regiment Grenadiers en Jagers, Historische Vereniging Buitenplaats Ypenburg, The Lions Club, Beeld en Geluid Den Haag en Huygens lab.

Vandaag OBS Ypenburg. Zij wilden leerlingen meer eigenaar laten zijn van hun eigen leerproces. Hun idee was om dit te doen door hen reporter te maken rondom een burgerschapsproject in de wijk. Hierbij vertellen de leerlingen op hun eigen manier door wat zij hebben geleerd over de geschiedenis van hun eigen wijk Ypenburg. Mooie aanleiding om de leerlingen hierbij te betrekken en thema’s als vrijheid en democratie ook door te trekken naar de eigen tijd. De school wilde graag boeken en spellen over dit thema zelf aanschaffen en ook investeren in apparatuur voor beeld en geluid waarmee de leerlingen op eigentijdse wijze de verhalen van deze wijk kunnen doorvertellen.

Een heel aantal speerpunten in ons onderwijs komen hier samen. Denk eens aan digitale geletterdheid, burgerschap en taalontwikkeling.

Bekijk de video om te zien wat de Innovatievonk de school heeft gebracht:

Meer over dit project is te lezen in een vorige post over leiderschap en in de aanpak van de beide scholen OBS De Notenkraker en OBS Ypenburg.

Herdenking van de Slag om Ypenburg

In de aanloop naar de herdenking van de Slag om Ypenburg leren de leerlingen over de geschiedenis van hun eigen wijk. Ze bezochten een speciale tentoonstelling hierover van de Historische Vereniging Buitenplaats Ypenburg (HVBY), er kwam een escaperoom in hun klas over George Maduro, twee Grenadiers bezochten de school en namen met de leerlingen een podcast op. Dit project is inmiddels traditie. Elk jaar komt er ook een thema aan bod dat met de oorlog te maken heeft maar in alle tijden belangrijk blijft. Dit jaar filosofeerden de leerlingen over leiderschap. Dat leverde een aantal inzichten en perspectieven op. In onderstaande mindmaps zijn diverse uitspraken van de leerlingen opgetekend…

Deze inzichten konden de leerlingen verwerken in de tekeningen, essays en gedichten die ze maakten voor de tentoonstelling die na de herdenkingsplechtigheid op 10 mei door de gasten kon worden bekeken.

Hoe de hele herdenking dit jaar verliep is te volgen op dit filmpje…

En hoe de leerlingen het project hebben ervaren is te beluisteren in deze podcast…

Ook Pijnacker Nootdorp Actueel was ter plekke om de herdenkingen in de wijk op de 10e mei vast te leggen. Zij maakten een mooi filmpje waarin het lied dat juf Carola met de leerlingen instudeerde centraal staat en ook leerlingen van OBS Ypenburg aan het woord komen…

Story-telling met historisch Ypenburg

Astrid Abbing van Historische Vereniging Buitenplaats Ypenburg kwam bij mij met een vraag: hoe maken we kinderen bewust van de geschiedenis van de buurt waarin ze wonen? De wijk Ypenburg heeft een hele rijke geschiedenis (die op dit moment weer even heel actueel is). Er zijn vondsten gedaan uit de steentijd toen mensen hier op een duin leefden. Er is hier ook een slag geleverd met de Duitsers aan het begin van de Tweede Wereldoorlog. De vinexwijk is gebouwd op de plek waar vroeger een vliegveld was. De buurt is één en al geschiedenis, maar weten de kinderen die hier wonen dat ook?

OBS Ypenburg
Het zou natuurlijk mooi zijn als leerlingen op school leren over de geschiedenis van hun eigen buurt. Op OBS Ypenburg zijn ze daar al langere tijd actief mee bezig. De school heeft een monument geadopteerd van de Grenadiers en Jagers die hier jaarlijks op 10 mei de slag om de residentie herdenken. De school heeft een goede band opgebouwd met de Grenadiers en Jagers en heeft een traditie opgebouwd om geschiedenislessen te koppelen aan de eigen identiteit en de eigen wijk.

Storytelling
‘Het zou nog mooier zijn als de leerlingen op 10 mei op hun eigen manier het verhaal  kunnen doorvertellen,’ zei Astrid. ‘Hoe pakken we dat aan?’, vroeg ze aan mij. We begrepen dat we dan eerst een heleboel aan de leerlingen moesten vragen: Wat weten ze al? Hoe leren ze graag? Welke eigen talenten kunnen ze kwijt in het vertellen van hun verhaal? Op welke manier zouden ze hun verhaal willen vertellen?

Op maandag 26 oktober konden we onze vragen stellen aan de leerlingen van groep 8 van OBS Ypenburg. Met voorzorgsmaatregelen: registreren, handen ontsmetten, mondkapjes op, maar het kon. En daar waren we blij mee.

Met de oogst kunnen we ons project verder gaan vormgeven.

Dit wordt dus een onderzoek, samen met de leerlingen van OBS Ypenburg, naar het doorvertellen van verhalen. De leerlingen zullen een hoop kennis, maar ook vaardigheden moeten gaan inzetten. Astrid en ik gaan dat samen met ze doen. En wij niet alleen. We zijn al in gesprek met partners (zoals het pas weer geopende Musem voor Beeld en Geluid) die veel beter dan wij de techniek beheersen om op een eigentijdse manier verhalen te vertellen. Zij kunnen straks de leerlingen begeleiden als het bijvoorbeeld gaat om het bouwen van een site, een webinar vormgeven of een film maken.

Wordt dus vervolgd,
Annemarie